Širom svijeta pravoslavni vjernici slave danas Božić, blagdan kojim se sjećaju rođenja Isusa Hrista, Sina Božijeg. Božić na ovaj dan proslavljaju vjernici Srpske i Ruske pravoslavne crkve, Jerusalimska patrijaršija i Sveta gora, koje su zadržale Julijanski kalendar.
Božiću prethodi 40-dnevni post, a na sam dan praznika trpeza je bogata i mrsna. U domovima pravoslavnih vjernika za Božić se mijesi česnica i ona se lomi na onoliko dijelova koliko ima ukućana. U česnicu se stavlja i novčić od srebra ili zlata, koji simbolizira dar novorođenom Hristu.
Dan prije Božića, obilježava se Badnja večer, koja najavljuje Božić. Uz Badnju večer kod pravoslavaca u Srbiji, Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj razvijene su mnoge tradicije koje su i danas žive sa svom svojom simbolikom.
Na Badnji dan domaćin u seoskim pravoslavnim sredinama odlazi u šumu po hrastovo drvo – badnjak. Uvečer se badnjak stavlja na ognjište, jer hrastovo granje na vatri simbolizira svjetlost i toplotu. U gradovima je na Badnju večer, također, običaj unositi badnjak u kuću.
Prema drevnom vjerovanju i običaju, Božić se smatra vedrim porodičnim praznikom. Na taj dan se ne ide u goste, već se Hristovo rođenje proslavlja u kući. Hrišćani tradicionalno vjeruju da bi tog dana svi koji su tokom godine bili u svađi, trebalo da se izmire i eventualno oproste jedni drugima nanijete uvrede.
Prema običaju, kod pravoslavaca na Božić u kuću rano ujutro dolazi položajnik, prema pravilu muškarac, koji čestita praznik i poželi sreću, napredak i zdravlje domaćinovom domu.
Na ovaj praznik pravoslavni vjernici se pozdravljaju sa “Hristos se rodi”, a odgovara se s ‘”Vaistinu se rodi'”. Božić se slavi tri dana.
Osmog dana, po rođenju Hristovom, obilježava se po starom kalendaru početak Nove godine, jer se smatra da je tog dana po rođenju Hrist bio obrezan i Crkva je u spomen na taj događaj ustanovila praznik upisan crvenim slovima, poznat u narodu kao mladi Božić, a nazvan je “Pravoslavna (ili Srpska) nova godina'”, koja se kod pravoslavaca proslavlja u noći između 13. i 14. januara.
Svim vjernicima pravoslavne vjeroispovijesti srećne božićne praznike želi ekipa portala ILIJAS.info.
Foto: Emrah Čamdžić
