Nadomak Breze, u selu Podgora, nalazi se najstarija i najmanja podkupolna džamija u Bosni i Hercegovini. Tačna godina izgradnje, kao ni ime onoga ko je izgradio nisu poznati. U dokumentima Zavoda za zaštitu kulturno-historijskih spomenika navodi se da je izgrađena prije otprilike 500 godina.
Nema tariha
– Smatra se da je ovo vojna džamija iz Osmanskog carstva. Nadali smo se da ćemo tokom svih radova pronaći tarih, odnosno zapis kada je sagrađena i ko je sagradio, koji bi, inače, bio postavljen iznad ulaznih vrata, ali, nažalost, nismo – kaže imam Muris ef. Šehić.
Ef. Šehić: Nepoznata tačna godina izgradnje
Džamija se nalazi na prelijepoj geografskoj poziciji, a od naselja je udaljena više od kilometar.
– Čudno je i to što je odmaknuta od sela, jer se sve džamije obično grade u centrima naselja da bi vjernicima bilo lahko doći na molitvu, međutim, ona je na osami – naglašava imam.
Kupola je prekrivena olovom, a 2005. godine prikupljena je potrebna dokumentacija i pokrenuta rekonstrukcija džamije koja još traje, a koja će joj vratiti stari sjaj i autentičnost.
– Radovi su u toku već desetu godinu, a izvode se po fazama. Godine 1948. ova džamija je ukrovljena, odnosno napravljen je krov, jer je kupola bila oštećena, a olovo skinuto u Prvom svjetskom ratu, pa je bila prekrivena drvenom tahtom – kaže ef. Šehić te dodaje je 1968. dograđen dio džamije i vraćena je olovna kupola.
Levhe i ćilimi
Od ukrasa koji govore o starosti objekta u džamiji se nalaze levhe, na kojima stoji 1284. Hidžretska godina, te 20 starih bosanskih ćilima. Postoji i Kur’an star više od 100 godina.
– Modernizacijom ne želimo narušiti njenu duhovnost. Sama činjenica da se ovdje molitva obavlja oko 500 godina budi u čovjeku poseban osjećaj – rekao je efendija Muris.
Tradicionalni mevlud
Iako je stara podgorska džamija u prethodnom ratu bila na prvoj borbenoj liniji, nikad nije pogođena. Samo u ratnom periodu u njoj se nisu obavljale vjerske aktivnosti. Nekad je ova džamija bila centralni objekt u Medžlisu Islamske zajednice u Brezi, a danas se u njoj uglavnom klanjaju džuma-namaz i bajram-namaz. Također, svake godine u septembru održava se i tradicionalni mevlud.
